Uit onderzoek van Stichting Waarborgfonds Sport blijkt dat de sponsorinkomsten van sportverenigingen in de afgelopen jaren teruglopen. De sterkste daling werd geconstateerd bij voetbal- en hockeyclubs die uitkomen in de hogere klassen. V.V. De Meern ontvangt naast meer traditionele sponsorinkomsten al jarenlang een structurele inkomstenstroom uit haar bijzondere ondernemersvereniging. Het succes van Business Club Leidsche Rijn is gebouwd op drie belangrijke pijlers: een goed organisatieconcept, slimme samenwerkingen en de inzet van betrokken vrijwilligers.
Einde van een traditioneel model
Sportverenigingen met een eigen ondernemersvereniging of business club gebruiken vaak hetzelfde concept. Ze organiseren enkele bijeenkomsten per jaar voor sponsoren en bevriende ondernemers en hopen hen daarmee blijvend te binden aan de vereniging. Het uiteindelijke doel is om meer inkomsten voor de vereniging te genereren. Dat moet dan via de verkoop van een lidmaatschap van de business club of het slijten van een reclamebord aan de nieuwe leden van de business club. Het probleem is dat de aanwezige ondernemers op de bijeenkomst echter vaak al voldoende binding met de vereniging hebben. De band tussen de vereniging en deze groep ondernemers kan daarom wel worden verstevigd, maar het leidt niet tot nieuwe structurele (sponsor)inkomsten. De kunst is juist om een totaal nieuwe kring van ondernemers of bedrijven aan de vereniging te binden. Maar hoe?
V.V. De Meern
In 2005 verhuisde V.V. De Meern van hun oude accommodatie naar een modern sportcomplex even verderop. Als gevolg van de groei van Vinex-wijk Leidsche Rijn veranderde de dorpsvereniging in een voetbalbedrijf met 1.400 leden in 2008. Het verenigingsbestuur had samen met een groep betrokken vrijwilligers een intensieve tijd achter de rug om de verhuizing naar het nieuwe sportpark zo goed mogelijk te begeleiden. Dat lukte, maar er dienden zich nieuwe uitdagingen aan. Oud-speler en V.V. De Meern bestuurslid Wim Stolwijk was o.a. verantwoordelijk voor de business club, die hij zelf tien jaar daarvoor was gestart. “In ruil voor het lidmaatschap van een paar honderd gulden organiseerde ik drie of vier evenementen per jaar. We hebben o.a. een rondleiding gehad in de Amsterdam ArenA in aanbouw en ik regelde boeiende sprekers in de wereld van sport en entertainment. Ik merkte echter dat de fut eruit was. Iedereen kende elkaar. Er waren geen nieuwe ontmoetingen.” Om met een nieuwe, frisse blik naar deze en andere uitdagingen van de vereniging te kijken, richtte Stolwijk een ‘denktank’ op: “Young Professionals”. Deze denktank bestond uit een groep jonge leden van de vereniging, zowel nog studerend als reeds afgestudeerd, die bereid waren om zich in te zetten voor de club.
Ontwikkel jezelf, ontwikkel je club
Het initiatief paste perfect in de nieuwe slogan van V.V. De Meern: “Ontwikkel jezelf, ontwikkel je club”. Het ambitievolle verenigingsbestuur wilde niet alleen haar leden faciliteren om op een zo leuke en goed georganiseerde manier te kunnen voetballen. De hogere ambitie was om leden zichzelf te kunnen laten ontwikkelen via de vereniging. De kick-off avond van de Young Professionals leidde tot 15 geïnteresseerde jonge leden. Betrokken lid Ruud van Klooster (58), werkzaam bij Heineken, bood aan om deze groep te begeleiden. Van Klooster had namelijk bij zijn werkgever veel ervaring opgedaan met het organiseren van actieve workshops. Van Klooster leidde de brainstormsessies van de groep Young Professionals, waarin elke maand een ander onderwerp werd aangepakt. Van Klooster: “Dit wisselde van een workshop over de interne – en externe communicatie, het vrijwilligersbeleid, de oprichting van een nieuwe business club tot de strategie van de vereniging. Het was werkelijk prachtig om te zien met wat voor bevlogenheid, enthousiasme en kwaliteit die onderwerpen werden aangepakt!” De workshops volgden telkens hetzelfde concept: drie of vier kleine groepjes werkten eerst individueel een aantal stellingen uit en daarna werden de uitkomsten aan elkaar gepresenteerd en bediscussieerd. Aan het eind van elke workshop volgde een samenvatting van de belangrijkste aanbevelingen. Na afloop van de serie workshops koos elke young professional een project naar keuze om dat betreffende onderwerp verder uit te werken. Vijf personen zagen een grote uitdaging in het meest ondernemende project: de oprichting van een nieuwe business club.
Business Club Leidsche Rijn
Een maand later volgde het eerste overleg van de business club commissie-in-oprichting. Naast de vijf jonge leden had Stolwijk de interesse gewekt van een aantal ervaren leden om ook plaats te nemen in de commissie. Deze leden brachten ieder een eigen netwerk van relaties mee. Als sluitstuk had Stolwijk zijn schoondochter gevraagd om mee te doen. Zij had een eigen bedrijf op het gebied van presentatie en communicatie en was de beoogde gastvrouw en presentatrice van de bijeenkomsten. Zo ontstond een commissie van enthousiaste jongelingen en ervaren leden met één gezamenlijk doel. Op geheel vrijwillige wijze een nieuwe business club opzetten, die op een structurele manier inkomsten genereert voor de voetbalvereniging. De belangrijkste aanbeveling van de Young Professionals was om een autonome ondernemersvereniging op te zetten, die vrijwel geheel losstaat van de voetbalvereniging. Daarnaast moest de doelgroep van de nieuwe business club komen uit een groter gebied dan De Meern. Inmiddels was de Gemeente Utrecht al een tijd bezig met het bouwen van woningen in Vinex-locatie Leidsche Rijn. De naam was daarom snel bepaald: Business Club Leidsche Rijn (hierna: BCLR).
Netwerken
Het doel van de nieuwe business club was ook snel bepaald. Het bieden van een regionaal zakelijk platform waarin netwerken centraal staat. Van Klooster: “Ik vond het mooi om te zien dat veel aanbevelingen uit de workshops daadwerkelijk werden geïntroduceerd. Binnen de commissie ontstonden ook constructieve discussies. De meer ervaren leden pikten eigentijdse ideeën van de jongeren op, terwijl we andersom de jongeren goed konden sturen in de organisatie van het programma en de werving van bedrijven.” De nieuwe BCLR commissie stelde uiteindelijk drie prioriteiten. BCLR moest zich onderscheiden door middel van het bieden van 1) kwalitatief goede bijeenkomsten op 2) steeds wisselende locaties en met 3) optimale netwerkmogelijkheden voor bedrijven. In ruil voor een vast jaarlijks tarief werden 9 maandelijkse bijeenkomsten georganiseerd en kregen leden reclame-uitingen in het BCLR Magazine en op de website www.bclr.nl. Elke bijeenkomst kent een inhoudelijk programma waarna een dinerbuffet volgt. De avond wordt afgesloten met een netwerkborrel. Stolwijk: “Een groot contrast met het oude model. Maar geen enkele garantie op succes uiteraard. Sterker nog, ik moest een flinke investering doen om het kick-off evenement te organiseren. En op dat moment hadden we nog geen enkel geïnteresseerd bedrijf. Je kan het vergelijken met een nieuwe onderneming starten.”
Kick-off evenement
Drie maanden later volgt in Utrecht het kick-off evenement van BCLR. Dankzij veel inspanningen en een aantrekkelijk programma komen er maar liefst 150 bezoekers op het evenement af. Het wordt een groot succes. Tientallen bedrijven worden direct lid, een aantal anderen volgen in de weken daarna. In de maanden daarna weten steeds meer bedrijven op de eerste maandagavond van de maand de weg naar BCLR te vinden. Na een jaar telt BCLR maar liefst honderd bedrijven als leden.
BCLR groeit daarna uit tot een echte onderneming. Bedrijven worden lid van BCLR, omdat ze voldoende zakelijke behoeften kunnen realiseren. En nemen soms afscheid, omdat ze geen tijd hebben voor de bijeenkomsten, de financiële mogelijkheden het niet meer toelaten of geen business kunnen doen met andere leden. De leden die enkel lid worden vanwege de binding met de voetbalvereniging zijn inmiddels nog op één hand te tellen. Daarmee is de traditionele business club van een sportvereniging veranderd in een moderne business club, die slechts bedrijven aantrekt op puur zakelijke motieven. BCLR groeit daarna gestaag door en in 2011 wordt zelfs het 150e bedrijf als lid verwelkomd.
Samenwerking met leden
Het bieden van hoogwaardige kwaliteit vergt een intensieve organisatie. Stolwijk: “Het opzetten en vervolgens blijvend organiseren van een dergelijke business club wordt nogal eens onderschat. Wij willen kwaliteit. Dat betekent elke keer weer het vinden van een mooie locatie, het bieden van goede catering en het vinden van een goede spreker of het bedenken van een aantrekkelijk programma.” Sinds enige tijd werkt BCLR veel samen met aangesloten leden voor de organisatie van bijeenkomsten. Een voorbeeld is de samenwerking met aangesloten banken. Zij gaven aan een voorkeur te hebben voor een inhoudelijke samenwerking met de business club dan meer traditionele sponsoring bij de voetbalvereniging. In ruil voor promotie voor de bank tijdens een bijeenkomst helpen de banken sindsdien BCLR aan interessante sprekers en unieke locaties om bijeenkomsten te organiseren.
Toekomst
BCLR bestaat inmiddels bijna 7 jaar en heeft in die periode een aanzienlijke sponsorbijdrage aan de amateurvereniging kunnen doen. De BCLR commissie bestaat vrijwel uitsluitend uit vrijwilligers van V.V. De Meern. Stolwijk: “Enkele van de jonge leden van het eerste uur zijn inmiddels uitgegroeid tot de grote trekkers van BCLR en begeleiden op hun beurt de nieuwe, jonge instromers. Zo kunnen we de slogan van V.V. De Meern bij BCLR ook daadwerkelijk tot uiting brengen. Wat de toekomst brengt? Ook als BCLR zullen we moeten blijven vernieuwen om te kunnen concurreren met allerlei andere ondernemersverenigingen. We zien bijvoorbeeld dat er steeds meer behoefte bestaat om in kleine groepen te netwerken. Daar spelen we op in en passen we, indien noodzakelijk, ons concept op aan. Je moet durven veranderen.”
Bas Stolwijk is vrijwillig commissielid van BCLR en heeft jarenlange werkervaring bij KPMG en de KNVB. Inmiddels is hij medeoprichter van Sportaccountant. Sportaccountant richt zich op de financiële begeleiding van verenigingen en bedrijven in de sport en is te vinden via www.sportaccountant.nl.
Kader:
V.V. De Meern is een voetbalvereniging in De Meern, gelegen in de Utrechtse Vinex-locatie Leidsche Rijn. De club kent ongeveer 2.000 leden en is op basis van het aantal spelende leden de 2e grootste amateurvoetbalclub van Nederland. Zo’n 120 jeugd- en seniorenteams oefenen elk weekend op zowel zaterdag als zondag hun hobby met veel plezier uit. Het eerste zondag elftal van de vereniging speelt vanaf dit jaar in de Hoofdklasse. Aan de club zijn ongeveer 500 vrijwilligers verbonden. Opvallend feit is dat de club in 2013 de Rinus Michels Award kreeg uitgereikt in de categorie Jeugdopleiding Amateurvoetbal. Een prijs waarin clubs o.a. beoordeeld worden op terreinen als ledenontwikkeling, accommodatie, financiën, beleid, communicatie en de maatschappelijke positie. V.V. De Meern is daarmee een toonaangevende vereniging in de regio Utrecht. In de regio staat de vereniging ook bekend om twee andere initiatieven: V.V. De Meern Betrokken en Jeugdvoetbal op Zondag.
V.V. De Meern Betrokken is de maatschappelijke ‘afdeling’ van de vereniging. Zij richten zich op de organisatie van maatschappelijke activiteiten op de voetbalvereniging, op scholen en in wijken. Door de inzet van eigen leden als stagiair in de organisatie van de club geven zij mede invulling aan de slogan van de vereniging “Ontwikkel jezelf, Ontwikkel je club”. Zo organiseert deze groep o.a. voetbalclinics voor Pax Kinderhulp, voetbaltoernooien voor de voedselbank en dragen ze het project Trainerskracht waarin jongeren met een vlekje een opleiding krijgen tot voetbaltrainer. Ongeveer 30 leden per jaar vervullen onder de vlag van “Betrokken” hun schoolstage.
Jeugdvoetbal op Zondag is een initiatief om jeugdspelers, vooral F-pupillen, op zondag te laten voetballen in plaats van terecht te laten komen op de wachtlijsten die de Vinex-locatie kent. Op die manier krijgen meer jeugdspelers de mogelijkheid om bij de vereniging te voetballen. Inmiddels zijn meerdere clubs uit de regio aangesloten en bestaat er een heuse KNVB jeugdcompetitie op zondag. Zelf heeft V.V. De Meern zo’n 300 kinderen aan het voetballen op zondagmorgen.
NB: Dit artikel verscheen in december 2015 in Sport, Bestuur & Management, hét vakblad voor bestuurders van sportverenigingen.